Laatst kwam mijn broertje een nachtje bij ons logeren. Toen we aan de ontbijttafel zaten vroeg ik hem of hij lekker had geslapen. Wat hij vervolgens deed was enerzijds grappig, en anderzijds zette het me aan het denken. In plaats van direct antwoord te geven, richtte hij zijn blik op zijn smartwatch, drukte op een paar knopjes en zei: ‘ik heb volgens mij redelijk goed geslapen’. Er volgden nog wat details over aantal minuten in diepe slaap, tijdstippen waarop hij wakker was geweest (niet gemerkt) en de totale duur van zijn slaap. ‘Beter dan thuis’, was zijn conclusie. Over mijn vraag of hij zich dan ook ‘uitgeslapen’ vóelde moest hij even nadenken. ‘Ja, ik denk van wel’.
Over mijn vraag of hij zich dan ook uitgeslapen vóelde moest hij even nadenken.
Meten is weten
Je kunt tegenwoordig je gezondheid bijhouden met steeds slimmere applicaties. Denk aan smartwatches, stappentellers, mindfulness apps, maar ook multifunctionele weegschalen, hartslagmeters, etc. En je kunt er werkelijk van alles mee bijhouden, waarbij het idee is dat het je bewuster maakt van je gezondheid en aanzet tot gezond(er) gedrag.
Echter, wat ik vaak zie is dat deze applicaties helemaal niet bijdragen aan gezondheid. In mijn praktijk tref ik regelmatig cliënten die denken dat ze heel goed bezig zijn met hun stappenteller, hartslagmeter of weegschaal, maar die aan de andere kant veel stress ervaren van het telkens moeten voldoen aan doelen die ze op basis van deze apparaten voor zichzelf stellen. Ze moeten minimaal 10.000 stappen per dag lopen (liefst nog wat meer), minimaal 2000 calorieën verbranden of de weegschaal mag niet afwijken van een bepaald gewicht. Een van mijn cliënten kon niet gaan slapen als haar stappenteller 9.950 stappen aangaf, dan moest ze van zichzelf nog een paar rondjes om de tafel lopen. Een andere cliënt stond meerdere keren per dag op de weegschaal omdat ze na elk eetmoment wilde weten of ze niet teveel had gegeten.
Ze kon niet gaan slapen als haar stappenteller 9.950 stappen aangaf, dan moest ze nog een paar rondjes om de tafel lopen
Stress om te moeten lopen
Wat blijkt? Voor behoud van je gezondheid hoef je helemaal niet elke dag 10.000 stappen te lopen. Uit onderzoek naar het gebruik van stappentellers blijkt dat bij meer dan 7.000 stappen er nauwelijks nog gezondheidswinst valt te behalen (I. Min Lee et al., JAMA Intern Med, 2019). Meer stappen zetten bleek geen toegevoegd effect te hebben op de algemene gezondheid en levensduur van de deelnemers in het onderzoek. Terwijl het je wel stress kan opleveren om elke dag meer dan 10.000 stappen te moeten zetten van jezelf. En het kost ook aardig wat tijd, die je ook aan ontspanning of plezieriger activiteiten had kunnen besteden.
Wat een gezondheidstracker je niet kan vertellen
De grootste gezondheidswinst valt vaak niet te behalen door van alles aan je lijf te meten. De grootste winst kun je bereiken door af te stemmen op wat je lijf nodig heeft en erop te vertrouwen dat dat ook is wat je lichaam werkelijk nodig heeft om gezond te zijn. Als je dat negeert, levert dat stress op. Hoe meer je afgaat op wat de apparaatjes jou vertellen, hoe verder je af komt te staan van de boodschap van jouw lijf over waar het behoefte aan heeft.
Je tracker vertelt je namelijk niet:
- Of je écht voldoende hebt geslapen.
- Of je hebt kunnen genieten van je wandeling.
- Of je nog honger hebt of verzadigd bent.
- Of je hoge hartslag komt door inspanning of omdat je stress hebt.
- Of je lijf voldoende uitgerust is voor een volgende training.
- Of je gewicht past bij jouw lichaamsbouw en energiebehoefte.
Hoe meer je afgaat op wat de apparaatjes jou vertellen, hoe verder je af komt te staan van de boodschap van jouw lijf over wat het nodig heeft.
Vertrouw jij op wat je lichaam je vertelt?
Stel je zou je gezondheidstracker een tijdje niet meer gebruiken? De weegschaal aan de kant, je stappenteller in de la, een paar apps op je telefoon verwijderen. Hoe zou dat voelen? Zou je onrustig worden omdat je niet meer ‘weet’ of je goed bezig bent, of juist opgelucht omdat je bevrijd bent van alle berichtjes dat je niet voldoende aandacht hebt gegeven aan slaap, mindfulness, wandelen, afvallen of sport?
Voor veel cliënten in mijn praktijk is het gebruik van gezondheidstrackers een vorm van schijncontrole. Op zoek naar bevestiging dat je goed bezig bent, gericht op presteren, doelen halen, of zekerheid in getallen. Daarmee raak je al gauw het contact met je lichaam en vertrouwen in je lichaam kwijt en vergeet je te focussen op het hier-en-nu.
Wat je kunt doen om op je lichaam te leren vertrouwen deel ik hieronder met je in drie fijne oefeningen.
- Verander je rituelen. Ben je gewend om elke ochtend op de weegschaal te staan? Zoek dan een alternatief waarvan je weet dat je er blij van wordt ’s ochtends. Een fijne yoga oefening, een lekker cappuccino of kruidenthee, een verse fruitsalade. Probeer eens af te stemmen op wat jouw lichaam lekker vindt in de ochtend en waar jij energie en positieve gedachtes van krijgt. Neem even de tijd tijdens het opstaan voor een moment stilte en voel even écht waar je op dat moment zin in hebt. Vertrouw erop dat je lijf je dat kan vertellen, en laat je verrassen.
- Doe je stappenteller af en ga eens wandelen waarbij je niet van te voren vaststelt hoe ver je wilt lopen. (Tip: doe dit bij voorkeur in de natuur). Zoek een prettig looptempo, en wissel een paar keer onderweg van tempo. Dat helpt je om je bewust te worden van je voeten en van je lijf en voorkomt dat je teveel in je hoofd belandt. Vertrouw erop dat je lijf weet wanneer het tijd is om weer naar huis te gaan.
- Eet eens heel bewust, en stop als je voelt dat je vol zit. Je bord hoeft echt niet altijd leeg! (Dit is vaak een lastige gewoonte om te veranderen, maar heel erg goed om mee te oefenen). Of schep juist eens nog een keer op, als je merkt dat je nog honger hebt. Voel dan goed aan waar je nog zin in hebt: een extra stukje vlees, wat meer pasta, of juist nog een portie groentes of salade. Haal een paar keer rustig adem en voel in je lichaam waar je aandacht het meest naartoe gaat. Je lichaam weet namelijk heel goed waar het nog behoefte aan heeft. Als je dit oefent hoef je niet meer elke dag op de weegschaal te stappen.
Mocht je het lastig vinden om op je lijf te vertrouwen, omdat je lijf je bijvoorbeeld al meermaals in de steek heeft gelaten, of omdat je moeite hebt om goed contact te maken met je lichaam, dan help ik je daar graag bij. Je kunt daarvoor contact opnemen met mijn praktijk via email info@praktijkvanscheppingen.nl of via 06-13578565.
Recente reacties