“Ik kon compleet in paniek raken
van een spontaan etentje
met familie of vrienden”.
Interview met een cliënte herstellende van een eetstoornis
Wat was volgens jou de belangrijkste reden dat je een eetstoornis ontwikkelde?
Ik was al heel jong, rond mijn negende, gefixeerd op mijn lichaam. Ik vergeleek mijzelf constant met anderen van mijn leeftijd. Ik kon tevreden zijn over hoe ik er uit zag, totdat ik een meisje voorbij zag lopen met een mooier lichaam, mooiere kleren en een mooier gezicht. Ik vind het nog steeds verbazingwekkend dat ik al zo jong bezig was met bekritiseren van mijn lichaam, om mijzelf daarmee naar beneden te halen.
Je was dus op jonge leeftijd al erg ontevreden over jezelf. Had jouw negatieve lichaamsbeeld ook nog andere effecten op je?
Het vergelijken gaf me het gevoel dat ik nooit goed genoeg was. En dit gevoel van ‘niet goed genoeg zijn’ was niet alleen van toepassing op mijn lichaam, maar ook op de rest van mijn leven. Mijn lichaam was daarbij iets tastbaars. Ik merkte dat ik controle kon hebben over mijn eet- en beweeggedrag en dat dit invloed had op mijn zelfbeeld en zelfvertrouwen. Als ik minder at en meer sportte voelde ik me beter over mezelf. En daar ging ik heel lang mee door, om al mijn imperfecties in mijn ogen weer perfect te maken. Je lijkt er gelukkiger van te worden.
Je zegt ‘lijkt’, wat bedoel je daarmee?
Als ik naar mijzelf keek, bijvoorbeeld in de spiegel, was ik geneigd om mijn negatieve gedachten en gevoelens over mijn lichaam weg te duwen. Als ik ze ver wegstopte in mijn gedachten, dan waren ze er niet en kon ik verder met mijn destructieve gedrag; het perfectioneren van mijn lichaam. Het kon immers toch geen kwaad. Maar dat werkte uiteindelijk niet, deze gedachten kwamen op de meest ongewenste momenten weer bovendrijven. Ik was er nooit écht van af.
Je merkte dat het niet meer lukte om je negatieve gedachtes weg te duwen. Wat gebeurde er toen?
Een paar jaar geleden merkte ik dat het me niet meer lukte om met deze gedachtes door het leven te gaan. Ik wilde volledig van deze negatieve gedachtes af, ze verpestten mijn leven. Ik was al eens eerder in therapie geweest, maar mijn eetproblemen waren daar veelal op de achtergrond. Ik wilde toen niet erkennen dat ik moeite had met mijn zelfbeeld en eten. Ik vond het stom dat ik compleet in paniek kon raken van een ‘spontaan’ etentje met familie en vrienden, of dat ik last had van enorme keuzestress in de supermarkt omdat ik niet meer wist wat en óf ik wel wilde eten. Ook vond ik het belachelijk klinken dat ik elke ochtend lange tijd voor de spiegel stond waardoor ik de rest van de dag met negatieve gevoelens liep die al mijn keuzes bepaalden. Bij mij vulden deze gedachten en gevoelens op een gegeven moment mijn hele dag en daarmee ook mijn leven. Ik kon hierdoor niet meer goed functioneren.
Je schaamde je dat je heel veel moeite had met je eten en met jouw zelfbeeld, en durfde daar niet over te praten. En tegelijkertijd had je er heel erg veel last van.
Ja, en om alles nog ingewikkelder te maken, werd ik ziek. Het bleek hypothyreoïdie; een te trage schildklier. Mijn dokter was stomverbaasd dat het me was gelukt om met deze aandoening 4 kilo af te vallen, normaal kom je juist veel aan met deze aandoening. Voor mij was dat helemaal niet gek, het was het gevolg van zeven keer in de week sporten, soms twee keer op één dag – waarvan ik nu denk hoe ik dat in vredesnaam vol heb kunnen houden – en nauwelijks eten. Ik zal nooit vergeten wat mijn dokter zei toen ik voor het eerst bij hem kwam: “Momenteel kan je niet afvallen want je schildklier staat dit niet toe, maar je kan het mogelijk weer proberen wanneer je wat ouder bent”. Op dat moment was ik 16 jaar. Ik wilde dit niet geloven en ben toen, nu ingezien, dom doorgegaan met sporten en nauwelijks eten.
Dat lijkt me ongelofelijk zwaar voor je lichaam. Hoe lang heb je dat volgehouden?
Ja, dat was het ook. Op een gegeven moment werd ik te moe om te sporten en te moe om überhaupt naar school te gaan. Deze periode was misschien wel de donkerste periode in mijn leven. Ik werd zwaarder, ondanks mijn vele pogingen om af te vallen, ik haatte mijzelf enorm en al helemaal wanneer ik in de spiegel keek. Ook mijn sociale leven viel weg door mijn gebrek aan energie en mijn negatieve gedachten. Toch wou ik niet worden geholpen door een therapeut of psycholoog, ik dacht dat ik dit zelf wel kon oplossen, zo erg was het toch niet? Maar mijn leven voelde niet meer als een leven dat ik wilde leven, dus op een dag heb ik toch de telefoon gepakt om de huisarts te bellen voor een verwijzing naar een psycholoog. Uiteindelijk, na een lange tijd, belandde ik bij PsyQ bij de afdeling eetstoornissen. Dat ik bij deze afdeling belandde verbaasde me enorm; ik had toch geen eetstoornis?
Konden ze je daar verder helpen?
Het intake gesprek verliep anders dan verwacht. Daar werd bevestigd dat ik geen problemen had met eten en mijn zelfbeeld door een eetstoornis, maar door het feit dat ik moeite had met het omgaan met mijn hypothyroïdie. Met deze boodschap kwam ik uit het gesprek. Heel fijn, dacht ik. Ik wilde toch niet echt geholpen worden. Mijn moeder was met mij mee, maar moest in de wachtkamer blijven zitten omdat ik niet wilde dat ze echt zou weten wat er in mijn hoofd omging. We gingen weer terug naar huis en daar eindigde voor op dat moment mijn zoektocht naar hulp.
En toen, ben je na een tijdje toch weer op zoek gegaan naar hulp?
Ja, uiteindelijk ben ik toen bij jouw praktijk terecht gekomen (de praktijk van Corinne van Scheppingen). Dat was het eerste moment waarop ik de hulp van een ander een klein beetje toeliet en ook erkenning kreeg dat ik wel degelijk last had van een eetstoornis. Tijdens onze therapiesessies vertelde ik over mijn leven en wat mij dwarszat. Soms ging het niet eens over eten of zelfbeeld, maar over mijn familie, vrienden, sport en vooral over dingen waar ik boos over kon worden of waarbij ik hevige emoties voelde.
Wat is het belangrijkste dat je bij mij in de praktijk hebt geleerd?
Ik kwam erachter dat ik een plek nodig had om te ventileren, om alles eruit te gooien zonder me te hoeven schamen. Jij bood mij deze plek waar ik volledig mijzelf kon zijn en waar ik alles kon zeggen wat ik dacht of voelde, hoe irrelevant dit soms ook voor mij voelde. Ik heb in deze periode ook momenten gehad waarop ik wilde stoppen omdat ik dacht dat het allemaal toch geen zin meer had, maar dan werd duidelijk dat dit vooral angst was. Ik ben uiteindelijk ongeveer twee jaar bij jou in therapie geweest. Hoe ik me echt voelde en die ruwe gedachten uitspreken, is het meest enge dat ik ooit heb gedaan. Het maakt wat je voelt en denkt écht en, zoals ik al eerder zei, was dat mijn grootste angst, omdat ik dit het liefst zo ver mogelijk wegdrukte.
En wat heeft dit voor effect gehad op jouw leven op dit moment?
Ik ben heel dankbaar dat je mij een duwtje hebt gegeven in de goede richting van het hardop en eerlijk uitspreken van mijn gevoelens en gedachten. Ik voelde mij vaak niet begrepen door anderen en dacht dat ik alleen op de wereld was met een enorme rugzak aan bagage met daarin al mijn problemen. Totdat ik langzaam maar zeker de deur, die ik op een kier had gezet, wat meer open ben gaan zetten om mensen binnen te laten. Dat maakt mijn leven veel rijker.
Wat zou je anderen aanraden die ook worstelen met negatieve gedachtes over hun lichaam en die moeite hebben met eten?
Wat ik wil meegeven aan anderen is dat het oké is om te voelen wat je voelt. Neem de tijd om dit te ontdekken, samen met iemand die je hierin begeleid. Je hoeft niet gelijk mee in de stroom van een waterval, maar je mag ook even pootjebaden in een kabbelend beekje. Tot op de dag van vandaag zit ik in dit kabbelende beekje en daar blijf ik voorlopig nog even zitten.
Recente reacties