Afgelopen weken had ik een aantal intensieve sessies met Hannah die door een nare complicatie van een kaakoperatie in heel korte tijd 8 kilo was afgevallen. Zij had door de therapie bij mij al geruime tijd geen last meer van eetbuien en voelde zich heel sterk. Tot die operatie. Toen kwamen de eetbuien in volle hevigheid terug. Het leek alsof zij ineens alles wat ze bij mij had geleerd over het voorkomen van eetbuien ‘vergeten’ was en het lukte haar tot haar grote teleurstelling niet om bij te sturen. En waarom dat niet lukte? Dat was een bijzonder leerzame ontdekking.
Oncontroleerbare eetbuien: een zwakke geest?
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is er in Amerika een nogal controversieel onderzoek gedaan naar wat uithongering doet met je lichaam. Later werd dit onderzoek bekend onder de naam Minnnesota Starvation Experiment. In dit experiment deden 36 gezonde mannen mee, die 6 maanden lang vrijwillig op een heel beperkt dieet werden gezet. Doel van het onderzoek was om te kijken wat de fysieke en psychologische effecten waren van ondervoeding en om inzicht te krijgen in de beste methode om ernstig ondervoede mensen na de oorlog weer te hervoeden.
Gemiddeld verloren de mannen tijdens het onderzoek 25 procent van hun lichaamsgewicht. Eén van de bevindingen was dat, ondanks de strenge afspraken om zich aan het dieet te houden, een flink aantal mannen last kreeg van oncontroleerbare eetbuien. Eén van hen bekende meerdere ijsjes en milkshakes achter elkaar te hebben gegeten en pennywafels uit de winkel te hebben gestolen. Een andere man, die in de supermarkt werkte, bekende dat hij op een bepaald moment meerdere koekjes, popcorn en overrijpe bananen had gegeten, alvorens hij de controle weer terug kon vinden.
“Een van de deelnemers aan het experiment bekende meerdere ijsjes en milkshakes achter elkaar te hebben gegeten”
En toen vond ik een zak spekjes
Ik herken die oncontroleerbare eetbuien ook. De dag nadat mijn vader was overleden at ik een hele zak spekjes leeg. Ik had dagenlang nauwelijks wat gegeten, had dag en nacht aan het bed van mijn vader gezeten, was fysiek uitgehongerd. Ik weet nog goed dat de tafel vol met familieleden zat die met elkaar kaartjes aan het uitzoeken waren en een planning van de uitvaart maakten. En ik? Ik struinde door de keuken en vond ineens een grote zak met van die geel-roze spekjes. Voordat ik het wist was ik eraan begonnen en kon ik niet meer stoppen.
Als je lichaam extreme honger heeft valt er weinig te sturen
Terug naar Hannah. In haar geval zagen we een factor over het hoofd: de sturing vanuit haar lichaam. Dit keer was er bij Hannah geen sprake van honger door emoties, door eenzaamheid of door triggers vanuit de omgeving. Dit keer had haar lichaam honger. En dat lichaam is soms zo sterk dat bijsturen niet meer lukt. Dat kan heel overweldigend zijn en allesbehalve prettig. Een belangrijke vraag is dus: “Hoe kun je omgaan met deze soms extreme honger? En welke hongertypes zijn er eigenlijk nog meer?”
“Dit keer was er bij Hannah geen sprake van honger door emoties, door eenzaamheid of door triggers vanuit de omgeving”
Herken jouw type honger en leer wat je werkelijk nodig hebt.
Wat veel mensen niet weten is dat er ontzettend veel hongertypes bestaan (meer dan 15!) en dat het super-leerzaam is om die te leren herkennen. Daarmee wordt je een expert van jouw eigen lichaam, waardoor je beter weet wat je werkelijk nodig hebt. Hieronder volgen 6 types honger, met belangrijke tips hoe je deze kunt gaan (h)erkennen.
1. Lichaamshonger. Lichaamshonger kun je zien als de zogenaamde ‘echte’ honger. Soms wordt het ook wel cellulaire honger genoemd. De cellen in je lichaam geven aan iets nodig te hebben en weten precies welk voedingsmiddel dat moet zijn. Bijvoorbeeld als je bloedsuikerspiegel te laag is, dan voel je de behoefte aan koolhydraten. Of na een paar dagen fastfood, waarna je ontzettend behoefte hebt aan verse groenten en fruit. Of na een uurtje stevig sporten, waarna je gelijk onder de kraan hangt om je hevige dorst te lessen. TIP: Probeer niet al je eetmomenten vooruit te plannen, maar probeer eens ter plekke te voelen waar je lichaam (en niet je hoofd!) behoefte aan heeft.
2. Hoofdhonger. Als je een eetstoornis hebt (gehad) dan is je lichaamshonger meestal ontregeld geraakt. Je eet dan vanuit je hoofd. Je hoofd bepaalt wat je eet, wanneer je eet, hoe je eet (eetregels), en heeft daar vervolgens ook een oordeel over. Je wilt controle over je eten en als dit niet lukt voel je je slecht. Tip: maak een tijdelijk voedingsdagboek, met daarin per eetmoment de reden dat je ging eten en wat voor gedachtes en gevoelens je daarbij had. Zo ga je herkennen hoe jouw hoofd jouw ‘lichaamshonger’ probeert te controleren.
3. Luchthonger. Veel van mijn cliënten worstelen soms met het feit dat zij ná een maaltijd nog honger hebben. Iets dat erg onprettig en ook wel verwarrend kan zijn. Dit kan te maken hebben met luchthonger. Dit wordt veroorzaakt door rommelingen en beweging in je maagstreek en in je darmen. Deze beweging en luchtverplaatsing kan soms een wat misselijk en hol gevoel geven, waardoor je denkt dat je nog honger hebt. Tip: als je last hebt van ‘luchthonger’, neem dan een momentje om te ontspannen en geef je maag en/of darmen letterlijk de ruimte om je verteringsprocessen op gang te brengen. Bijvoorbeeld met een fijne yoga houding (google op: reclined twist yoga).
4. Emotionele honger. Bij emotionele honger ervaar je een bepaalde stemming of emotie, die zorgt voor een toename van je eetlust. Dit kan zijn omdat je heel blij bent (feestje, verjaardag, een positief bericht) of omdat je een negatieve emotie ervaart (stress, eenzaamheid, boosheid, verdriet, jaloezie, ontevredenheid). Veel cliënten hebben moeite met het omgaan met negatieve emoties, en (niet) eten is een manier geworden om hiermee om te gaan. Tip: Durf eens stil te staan bij wat je voelt, dit te benoemen en te voelen wat je nu werkelijk nodig hebt. Is dat voeding of toch wat anders?
5. Zintuigenhonger. Herken je dat? Je loopt de supermarkt in en wordt verwelkomd met de geur van vers brood of warme appeltaart. Als deze geur fijne herinneringen bij je oproept maakt het je hongerig. Of je hoort het knisperende geluid van iemand die chips eet, of kijkt naar gerechten in een kookboek, en krijgt er gelijk zelf ook zin in. Je zintuigen kunnen op heel veel momenten op een dag je eetlust triggeren. Tip: wordt je bewust van zintuigelijke prikkels om je heen die jouw eetlust doen toenemen. Ga dan bij je lichaam te rade of je werkelijk behoefte hebt aan dat wat je ziet, ruikt, of hoort, of dat jouw lichaam dat nu niet nodig heeft.
6. Extreme honger. Zoals hierboven al beschreven ervaren sommige cliënten tijdens hun herstelproces periodes van extreme honger. Dit voelt heel onprettig, omdat je even de controle helemaal kwijtraakt. Besef dat deze honger een natuurlijke, helende, en uitermate gezonde reactie van je lichaam is op een lange periode van voedselonthouding. Uit het Minnesota Starvation Experiment bleek dat de mannen die de meeste calorieën mochten eten in de herstelfase (zo’n 4000 kcal) het snelst weer een normaal basaalmetabolisme hadden; bij de mannen die minder mochten eten bleef hun lichaam in een ongezonde ‘spaarstand’. Tip: Besef dat extreme honger een overlevingsmechanisme van je lichaam is om de balans te herstellen. Mochten deze hongerbuien je langdurig blijven overvallen en angstig maken, zoek dan naar passende hulp hierbij.
Hannah merkte dat ze na een paar dagen van extreme eetbuien, haar gezonde eetgedrag weer kon oppakken. Haar lichaam had de schade ingehaald, en na een aantal gesprekken met mij kon zij haar lichaam vergeven dat het zoveel had gegeten.
Wil jij ook leren omgaan met jouw soms oncontroleerbare honger?
Of wil je begeleiding bij het leren herkennen van de 10 andere hongertypes, om te ontdekken wat jij werkelijk nodig hebt?
Neem dan gerust contact op met mijn praktijk.
Recente reacties